Endoskopi / Kolonoskopi

Endoskopi nedir?

Yumuşak ve plastik bir doğal yapıya sahip, ortalama serçe parmak kalınlığında, kabloya benzer bir alettir. Geçtiği yol boyunca aldığı görüntüyü monitöre aktaran bir kamera sistemine sahiptir.

Gastroskopi nedir?

Üst gastrointestinal sistemin; yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının incelenmesi işlemine Gastroskopi denir. Bu işlem endoskopi aleti ile yapılır.

Gastroskopi ne zaman gereklidir?

Yutma problemi (ağrı hissettiren yutma, sıve ve katı gıdaları yutarken yaşanan zorluk, besinlerin takılma hissi vererek inmesi),
Tıbbi tedavi ile sonuç alınamayan midedeki ekşime ve yanmalar,
Karın ağrıları (karın orta üst bölümünde, yemek öncesi veya yemekten sonra ortaya çıkan kazıntı şeklindeki sürekli ağrılar),
Kusma sonucu kan gelmesi (kırmızı renkli veya kahve görünümünde),
Kusma esnasında yaşanan karın ağrısı,
Baryumlu mide grafisi sonuçlarında görülen anormal durumlarda gastroskopi gerekmektedir.

Gastroskopi'nin ne gibi riskleri olabilir?

Gastroskopi öncesinde kullanılan lokal anestezik maddenin yetersiz olması durumunda az miktarda rahatsızlık hissedilebilir. Çok nadir karşılaşılan diğer bir durum ilaçların yan etkisidir.
Kanama ve delinme, endoskopik işlemle alakası olmayan kendiliğinden delinme riski genellikle mide kanseri ve derin ülserli lezyonun mide yolunu tıkadığı hastalarda daha sıktır. Bu risklerin neler olduğunu doktorunuza sorunuz.

Ne zaman doktorunuzu aramalısınız?

Ağrılarınız gittikçe artıyorsa,
Mide bulantısı ve kusma şikayetleriniz devam ediyorsa,
Ateşiniz yükseliyorsa doktorunuza danışmalısınız.

Gastroskopik incelemeden sonra neler olabilir?

Gastroskopi'den hemen sonra en az 10 dakika boyunca gözlem altında kalırsınız. Uygulanan işlemler esnasında damar yoluyla sedatif enjeksiyon yapıldıysa, iki ila dört saat süreyle ev istirahati yapılmalı, hiçbir şey yenmemeli ve içilmemelidir. Bu süreç içerisinde araba kullanmak gibi dikkat gerektiren işler de yapılmaması gerekmektedir. Sedasyon uygulandığı takdirde, bir yakınınızın evinize kadar eşlik etmesi uygun olacaktır. Uygulanan işlemlerin ardından boğazınızda hafif yanma olabilir. Gastroskopik işlemler sonrasında, doktorunuza neler yapmanız gerektiğini sormanız ve uyarılarını dikkate almanız gerekmektedir.

Gastroskopinin faydaları nelerdir?

Gastroskopik incelemeler ve uygulamalar, doktorunuzun hastalığınızla ilgili doğru teşhis koymasını ve hastalığınızın tedavi sürecini en doğru şekilde yönlendirmesini sağlayacaktır.

Gastroskopik incelemeye nasıl hazırlanılır?

Gastroskopik inceleme öncesinde, 6-8 saat süreyle hiçbir şey yenmemelidir. Ancak su veya açık çay içmenizde sakınca yoktur. Önceden geçirilen romatizmal kalp kapak hastalığı varsa, işlemden 2 saat öncesinde ve 8 saat sonrasında 2 farklı antibiyotik injeksiyonu yaptırmanız gerekmektedir. Doğuştan sahip olduğunuz veya daha sonradan geçirmiş olduğunuz hastalıklar varsa, işlem öncesinde doktorunuza bildirmeniz gerekir.

Gastroskopi işlemi nasıl yapılmaktadır?

İşlem öncesinde boğazınıza bulantı ve kusmayı engelleyen bir sprey sıkılır. Bu sprey, 15 dk. boyunca etkisini gösteren, diş hekimlerinin de tedavi öncesi kullandığı iğneye benzer bir spreydir. Hasta yoğun stres yaşıyorsa, tıbbi açıdan sakınca görülmediği takdirde damar yoluyla rahatlatıcı etkisi bulunan ilaç verilerek hasta rahatlatıldıktan sonra işleme başlanır. Bu işlem bir cerrahi işlem olmadığı için narkoza gerek yoktur.

Endoskopi aleti, yumuşak ve plastik bir doğal yapıya sahip, ortalama serçe parmak kalınlığında, kabloya benzer bir alet olması nedeniyle rahatlıkla mideye iner. İnceleme süresi yaklaşık olarak 5 dakikadır. Bu süre bazı durumlarda uzayıp kısalabilir.

Endoskopi aletinin mideye rahatça iletilmesi için sol omuz üzerine yan şekilde yatmanız gereklidir. Ayrıca ortası delik plastik bir dişlik ısırtılarak ağız ortasında kalması sağlanır. Endoskopi aleti bu dişliğin ortasından içeri doğru itilerek incelemeye başlanır. Ağzınızda biriken tükürük ve salgıların akması için çenenizin altına bir kap yerleştirilir. Bu yüzden çenenizin eğik bir pozisyonda olması gerekir. Endoskopi aleti geçtiği yol boyunca aldığı görüntüleri ekranda görüntüler. Bu sayede yemek borunuz, mide ve on iki parmak bağırsağınız değerlendirilir. Görüntülerin ayrıca video kaydı alınır. İnceleme sırasında taranan bazı bölgelerden biyopsi alınır. Alınan biyopsiler incelemeler için patolojiye gönderilir. Biyopsi işlemi, endoskopi aletinin içindeki kanaldan geçen bir kablo aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu işlem hastaya rahatsızlık veren bir işlem değildir. Biyopsi, çok ufak bir doku örneğidir. Lezyonun mikroskobik seviyede incelemesi gereken durumlarda, biyopsi işlemi patoloji uzmanı tarafından yapılmaktadır. Alınan örnekler patoloji laboratuvarına gönderilir. Örnek inceleme sonuçları laboratuvardan geldiğinde sonuçlar hastaya verilir.

Kolonoskopi işlemi nedir?

Kalın bağırsak; anüsten başlayıp ince bağırsağa kadar devam eden ortalama 1.5 ila 2 metre uzunluğunda bağırsak bölümüdür. Kolonoskopi işlemi, kalın bağırsağın ucundan itibaren, kamera sistemine sahip bükülebilen bir aletle yapılır.

Kolonoskopi ne zaman gereklidir?

Kolonoskopi, tüm kalın bağırsağın incelenmesi işlemidir. Hastalardan genellikle 2 nedenle kolonoskopi istenir.

Kalın bağırsak kanserinin (kolon kanseri) erken tanı ve önlemi

50 yaş ve üzeri her bireyin, kolonoskopi yaptırmak için bir neden aramasına gerek yoktur. Bu yaştan sonra hemen yaptırmak gerekir. Ailede en az bir kişide kolon kanseri varsa, kansere yakalanmış kişiden 10 yaş küçük olan bütün l. derece aile fertlerine kolonoskopi incelenmesi yapılmalıdır. Kolonoskopi işlemi ile ileride kansere dönüşebilecek polipler bulunup çıkarılarak, kanser gelişimi önlenir. Kolonoskopi, kanser gelişiminin erken tanı ve tedavisinde çok önemlidir. Bununla birlikte kanserin erken tanı ve tedavisi daha kolay ve ucuzdur.

Diğer hastalıkların tanısı

Doktorunuzun daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduğu hastalık veya laboratuar bulguları ortaya çıktığında kolonoskopi yaptırmak gerekebilir. Açıklanamayan karın ağrıları veya anormal kan testleri sonuçları, kolonoskopi işlemini gerektirebilir.

İnceleme sırasında polip görülürse, ileride sizin için problem oluşturacak nitelik taşıyorsa, bunlar işlem sırasında polipektomi ile çıkarılır. Poliplerin, cerrahi olarak çıkarılması önerilmekle beraber, bu işlemler ağrısız ve acısızdır. Polipektomi işlemine ihtiyaç duyulması ihtimaline karşı, aspirin türevleri ve kan sulandırıcı ilaçlar kullanan hastaların, bu tür ilaçları işlemden 7 ila 10 gün öncesinde bırakmaları gerekmektedir.

Kolonoskopi sonrası neler yapılmalıdır?

Kolonoskopi işleminden sonra evinizde 3 ila 4 saat süreyle istirahat etmeniz gerekir. İşlemden sonra gaz şikâyetleriniz olabileceği gibi işlem günü gaz yapan yiyeceklerden kaçınmanız gerekir. Kolonoskopiden önce damar yoluyla ilaç alınması durumunda, ilaç etkisi geçene kadar evde dinlenmelisiniz. Yanınızda bir yakınınız olmalı ve aniden oturup kalkma hareketleri yapmamalısınız. Şayet patoloji laboratuvarında incelenmesi için örnek alındıysa, sonuçların ne zaman açıklanacağı konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

Kolonoskopi'nin olası riskleri nelerdir?

Bağırsağın zarar görmesi nadir karşılaşılan bir durumdur. Literatürde %0,08 ila 0,15 oranında gözlenir. Genellikle ağır kalp hastalarında, karaciğer rahatsızlıklarında, böbrek hastalarında, çok yaşlı hastalarda ve görüntü kalitesi kötü olan aletlerle yapılan çalışmalarda karşılaşılabilir.
Bağışıklık sistemi güçsüz hastalarda veya romatizmal kalp kapak hastalığı olan hastalarda enfeksiyon görülebilir. Bu durumu önlemek için işlem öncesi ve sonrasında çeşitli profilatik antibiyotikler kullanılır. Daha çok polipektomi işleminden sonra büyük poliplerin çıkarılmasıyla beraber bağırsakta kanama olabilir.
Kolonoskopi incelemesi sırasında hava verilmesine bağlı olarak gaz, şişkinlik ve buna bağlı ağrı gelişimi normaldir. Gazı vücuttan atana kadar ağrılar sürebilir.

Kolonoskopi sonrası şiddetli karın ağrısı veya dışkıyla kan gelmesi varsa doktorunuzu aramalısınız.

Kolonoskopi öncesi nasıl hazırlanılır?

24 saat öncesinde bağırsakların temizlenmesi için evde hazırlık yapılmalıdır. Kolonoskopi incelemesi kirli bağırsakta yapılamaz. İncelemeye gelindiğinde dışkı yerine idrar gibi sıvıların çıkıyor olması gerekir. Bu temizlik için bolca saydam sıvılar alınarak bağırsak içindeki dışkıların sulandırılması sağlanır. Aynı zamanda sürgün yapıcı ilaçlar bağırsağın tamamen temizlenmesine yardımcı olur. Bu sayede inceleme sırasında küçük lezyonlar gözden kaçmaz.
Bağırsak temizliği için randevudan 24 saat önce et, ekmek, sebze, meyve gibi katı gıdalar yenmemelidir. Randevu saatine kadar yaklaşık 8 ila 10 litre saydam sıvı tüketilmelidir. 1 ila 1,5 litresi tercihen yağlı, kaygan olan sıvılar (et suyu, tavuk suyu), komposto suyu (tanesiz), hazır meyve sularından elma ve ananas suları içilmelidir. Vişne suyu, portakal suyu, şeftali suyu, kayısı suyu gibi diğer meyve suları, süt, yoğurt ve ayran içmek yasaktır. Bu tür içecekler bağırsakta görüntü kirliğine yol açarlar.
Kolonoskopi işleminden sonra bir yakınınızın size eşlik ederek evinize bırakması gerekir.

Kolonoskopi hakkında genel bilgiler

Kolonoskopi işlemi Özel Manavgat Eslem Hastanesi kolonoskopi ünitesinde yapılır.
İnceleme öncesinde stresli olan hastalarımıza, tıbbi yönden herhangi bir sakıncası yoksa rahatlaması için ilaçlar verilebilir.
Kolonoskopi işlemi için aletin rahatça ilerleyeceği en iyi pozisyon, sol olmuz üzerine yan yatış pozisyonudur.
İnceleme süresi yaklaşık 10 ila 30 dakika arasındadır. Kısa sürede işlemi sonlandırmak bazı lezyonların gözden kaçmasına neden olmaktadır.
Patolojik inceleme yapmak için hastalıklı bölgelerden biyopsi alınır. Hangi bölgelerden ve kaç tane biyopsi alınacağı kolonoskopi işlemi öncesinde bilinemez.

Güncelleme Tarihi: 24.05.2025